Boyun kayması, tıbbi adıyla servikal spondilolistezis, omurganın boyun bölgesinde (servikal omurga) bir omurun altındaki omura göre öne kaymasıyla karakterize edilen bir rahatsızlıktır. Bu durum, ağrı, tutulma, sinir basısı ve nörolojik komplikasyonlara yol açarak yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Boyun kayması, dejeneratif değişiklikler, travma, yanlış duruş veya konjenital faktörlerden kaynaklanabilir. Samsun’daki kliniğinde, Doç. Dr. Ömer Bozduman, modern ve yenilikçi tedavi yöntemleriyle hastaların bu rahatsızlıktan kurtulmasına yardımcı olur. Bu makale, boyun kayması belirtileri, nedenleri, teşhis yöntemleri ve boyun kayması tedavisi seçeneklerini ayrıntılı bir şekilde ele almakta, özellikle Samsun boyun kayması tedavisi imkanlarını vurgulamaktadır.
Boyun Kayması Nedir?
Boyun kayması, servikal omurgada bir vertebranın (omur) altındaki vertebra üzerine öne kaymasıyla tanımlanır. Servikal omurga, başı destekleyen ve boyun hareketlerini sağlayan yedi omurdan (C1-C7) oluşur. Kayma, omurlar arasındaki diskler, bağlar veya faset eklemlerin zayıflaması sonucu meydana gelir. Bu durum, omurganın doğal hizasını bozar ve sinir köklerine veya omuriliğe baskı yaparak ağrı, uyuşma veya güç kaybına neden olabilir. Bir sistematik derlemede, dejeneratif servikal spondilolistezisin yaşlı popülasyonda yaygın olduğu ve genellikle disk dejenerasyonu ile ilişkili olduğu belirtilmiştir [1]. Kayma, genellikle C3/4 veya C4/5 seviyelerinde görülür ve kadınlarda erkeklere göre daha sık rastlanır [2].
Boyun kayması, omurganın yük taşıma kapasitesini azaltır ve ilerledikçe ciddi nörolojik komplikasyonlara yol açabilir. Hafif vakalarda semptomlar minimal olabilir, ancak ilerleyen durumlarda kronik ağrı, hareket kısıtlılığı ve myelopati (omurilik basısı) riski artar. Doç. Dr. Ömer Bozduman, Samsun’daki kliniğinde, hasta odaklı yaklaşımlarla hem cerrahi hem de cerrahi dışı yöntemler sunarak hastaların yaşam kalitesini iyileştirmeyi hedefler. Tedavi planları, hastanın yaşına, sağlık durumuna ve kayma derecesine göre özelleştirilir.
Boyun Kayması Çeşitleri
Boyun kayması, nedenlerine ve etkilediği yapılara göre farklı türlere ayrılır. Her tür, kendine özgü semptomlar ve tedavi gereksinimleri taşır.
Boyun Fıtığı Protez Kayması
Boyun fıtığı protez kayması, servikal disk protezi uygulanan hastalarda protezin yerinden kaymasıyla ortaya çıkar. Bu, disk replasman cerrahisi sonrası nadir bir komplikasyondur. Bir çalışmada, protez cerrahisi sonrası kayma oranlarının %1-2 olduğu belirtilmiştir [3]. Protez kayması, ağrı, hareket kısıtlılığı ve sinir basısına yol açabilir. Bu durumda, revizyon cerrahisi gerekebilir, ancak bazı hastalarda enjeksiyon tedavileri veya fizyoterapi gibi konservatif yöntemler de etkili olabilir. Protez kayması, cerrahi sonrası düzenli takip gerektirir ve komplikasyonların erken tespiti için önemlidir.
Boyun Kemiği Kayması
Boyun kemiği kayması, genellikle dejeneratif spondilolistezis olarak adlandırılır ve omurların kemik yapılarındaki aşınma sonucu oluşur. Yaşlanma, kemiklerde osteofit (kemik çıkıntısı) oluşumunu tetikler ve bu da kaymaya neden olabilir. Bir inceleme çalışmasında, boyun kemiği kaymasının özellikle C4/5 seviyesinde sık görüldüğü ve yaşlı hastalarda daha yaygın olduğu vurgulanmıştır [4]. Bu tür kayma, sinir köklerine baskı yaparak radikülopati (kollara vuran ağrı) veya myelopatiye sebep olabilir. Tedavi, kayma derecesine bağlı olarak konservatif veya cerrahi yaklaşımlarla planlanır.
Boyun Fıtığı Disk Kayması
Boyun fıtığı disk kayması, intervertebral disklerin herniasyonu (fıtıklaşması) ile ilişkilidir. Disklerin jel benzeri iç kısmı (nukleus pulposus) dışarı çıkarak omurları kaydırabilir. Bu durum, genellikle travma, dejenerasyon veya aşırı yüklenme sonucu gelişir. Araştırmalar, disk kaymasının omurilik basısı (myelopati) riskini artırdığını göstermiştir [5]. Tedavide, disk onarımı, enjeksiyon tedavileri veya cerrahi dışı yöntemler tercih edilebilir. Erken müdahale, komplikasyon riskini azaltır ve iyileşme sürecini hızlandırır.
Boyun Kayması Belirtileri Nelerdir?
Boyun kayması belirtileri, kaymanın derecesine, etkilediği yapılara ve sinir basısının şiddetine bağlı olarak çeşitlilik gösterir. Erken evrede belirtiler hafif olabilirken, ilerleyen durumlarda ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
Boyunda Ağrı ve Tutulma
Boyunda ağrı ve tutulma, boyun kaymasının en yaygın belirtilerindendir. Ağrı, hareketle artar ve dinlenmeyle azalabilir. Bir çalışmada, hastaların %51’inin boyun ağrısı şikayetiyle başvurduğu belirtilmiştir [4]. Kas spazmları, tutulmayı şiddetlendirebilir ve boyun hareketlerini kısıtlayabilir. Bu semptom, özellikle sabahları veya uzun süre hareketsiz kalındığında daha belirgindir. Ağrı, genellikle boynun arka kısmında veya omuzlara doğru yayılır.
Kollara Vuran Ağrı ve Uyuşma
Sinir köklerine baskı, kollara vuran ağrı (radikülopati), uyuşma ve karıncalanmaya neden olur. Bu durum, brakiyalji olarak bilinir ve hastaların %22.5’inde görülür [4]. Brakiyalji, kol, omuz ve hatta ellerde hissedilebilir. Bazı hastalarda, güç kaybı, refleks değişiklikleri veya el becerilerinde azalma eşlik edebilir. Bu semptomlar, sinir köklerinin sıkıştığını gösterir ve erken tedavi gerektirir.
Baş Dönmesi ve Denge Sorunları
Baş dönmesi ve denge sorunları, omurilik basısı (myelopati) sonucu ortaya çıkar. Bir çalışmada, hastaların %63.7’sinde myelopati belirtileri gözlendiği belirtilmiştir [4]. Myelopati, yürüme güçlüğü, koordinasyon kaybı ve ince motor becerilerde azalmaya yol açabilir. Örneğin, hastalar düğme ilikleme veya yazı yazma gibi ince hareketlerde zorlanabilir. Bu semptomlar, ciddi bir durumun habercisi olabilir ve acil tıbbi değerlendirme gerektirir.
Boyun Kayması Neden Olur?
Boyun kaymasının birden fazla nedeni vardır ve genellikle multifaktöryeldir. Ana nedenler şunlardır:
Boyun Travmaları ve Yaralanmalar
Travmalar, özellikle trafik kazaları, düşmeler veya spor yaralanmaları, ani boyun kaymasına neden olabilir. Bir çalışmada, travmatik servikal spondilolistezisin genç hastalarda yaygın olduğu ve yüksek enerjili travmalarla ilişkili olduğu belirtilmiştir [5]. Bu tür kaymalar, omurga bağlarının yırtılması, kemik kırıkları veya disk hasarıyla sonuçlanabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir.
Omurga Dejenerasyonu
Omurga dejenerasyonu, disk ve faset eklemlerin aşınmasıyla kaymayı tetikler. Yaşlanma, bu sürecin ana faktörüdür. Araştırmalar, dejeneratif değişikliklerin 50 yaş üstü hastalarda sık olduğunu ve disk yüksekliğinde azalma ile ilişkili olduğunu vurgulamıştır [1]. Dejenerasyon, omurganın stabilitesini azaltarak kayma riskini artırır. Osteoartrit ve disk dejenerasyonu, bu süreçte önemli rol oynar.
Yanlış Duruş ve Hareketsizlik
Yanlış duruş ve hareketsizlik, kas dengesizliğine yol açarak omurgaya ek yük bindirir. Özellikle ofis çalışanları ve masa başı iş yapanlar, öne eğik duruş nedeniyle risk altındadır. Bir çalışmada, uzun süreli kötü postürün servikal omurga sağlığını olumsuz etkilediği ve kayma riskini artırdığı belirtilmiştir [6]. Hareketsiz yaşam tarzı, boyun kaslarının zayıflamasına neden olur ve omurganın destek mekanizmalarını bozar.
Boyun Kayması Nasıl Teşhis Edilir?
Boyun kayması teşhisi, detaylı bir klinik değerlendirme ve ileri görüntüleme yöntemleriyle konulur. Doktor, hastanın tıbbi öyküsünü ve semptomlarını değerlendirir. Fiziksel muayenede, boyun hareket açıklığı, refleksler, kas gücü ve duyu testleri yapılır. Görüntüleme yöntemleri şunları içerir:
Röntgen (X-ray): Omurganın hizasını ve kayma derecesini (Grade I-IV) gösterir. Din Trabalhador enjeksiyonları ve fizyoterapi gibi yöntemlerle desteklenir.
MRI: Sinir kökleri ve omurilik basısını değerlendirmek için kullanılır. Yumuşak doku hasarını detaylı gösterir.
CT: Kemik yapısını ve osteofitleri detaylı bir şekilde ortaya koyar.
Elektromiyografi (EMG): Sinir hasarını değerlendirmek için uygulanır ve sinir iletim hızını ölçer.
Bir çalışmada, X-ray ve MRI’nin servikal spondilolistezis teşhisinde temel araçlar olduğu vurgulanmıştır [7]. Dinamik röntgen (fleksiyon-ekstansiyon görüntüleri), kaymanın hareketle nasıl değiştiğini gösterir ve teşhis doğruluğunu artırır. Nörolojik testler, myelopati veya radikülopati varlığını doğrulamak için kullanılır.
Boyun Kayması Tedavisi Nasıl Yapılır?
Boyun kayması tedavisi, semptomların şiddeti, kayma derecesi ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. Konservatif (ameliyatsız) tedaviler genellikle ilk tercihtir, ancak ciddi vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Tedavi planı, hastanın ihtiyaçlarına göre özelleştirilir ve multidisipliner bir yaklaşımla uygulanır.
Ameliyatsız Boyun Kayması Tedavi Yöntemleri
Ameliyatsız tedaviler, ağrıyı azaltmak, iltihabı kontrol altına almak ve omurga fonksiyonunu iyileştirmek için tasarlanmıştır. Doç. Dr. Ömer Bozduman, Samsun’daki kliniğinde bu yöntemleri başarıyla uygular ve hastalarına bireyselleştirilmiş tedavi planları sunar.
Boyun Kayması İçin Enjeksiyon Tedavileri
Enjeksiyon tedavileri, kortikosteroid ve lokal anestezik karışımlarıyla sinir basısını ve iltihabı azaltır. Epidural steroid enjeksiyonlar, servikal radikülopatide ağrıyı azaltmada etkilidir. Bir çalışmada, bu enjeksiyonların %60-70 oranında ağrı kontrolü sağladığı belirtilmiştir [8]. Ultrason veya floroskopi rehberliğinde yapılan enjeksiyonlar, ilacın doğru bölgeye ulaşmasını sağlar ve yan etkileri en aza indirir. Enjeksiyonlar, genellikle ayakta tedavi olarak uygulanır ve hastalar aynı gün normal aktivitelerine dönebilir. Kortikosteroidler, iltihabı azaltarak sinir köklerindeki baskıyı hafifletir ve hızlı rahatlama sağlar.
Boyun Kayması İçin PRP Tedavisi
PRP (Platelet Rich Plasma) tedavisi, hastanın kendi kanından elde edilen trombosit zengin plazmanın enjeksiyonuyla gerçekleştirilir. Trombositler, büyüme faktörleri içerir ve doku onarımını teşvik eder. Bir çalışmada, PRP’nin servikal spondiloziste ağrı azalttığı ve fonksiyonel iyileşme sağladığı gösterilmiştir [9]. PRP, özellikle kronik ağrılarda, tendon hasarlarında ve hafif disk dejenerasyonunda etkilidir. İşlem, kan alımından santrifüjleme ve enjeksiyona kadar yaklaşık 30-45 dakika sürer. Doğal bir yöntem olduğu için alerji riski düşüktür ve iyileşme sürecini hızlandırır. PRP, spor yaralanmaları veya kronik boyun ağrısı olan hastalarda sıkça tercih edilir.
Boyun Kayması İçin Kök Hücre Tedavisi
Kök hücre tedavisi, rejeneratif tıbbın yenilikçi bir yöntemidir. Mezenkimal kök hücreler, hasarlı disk ve bağ dokularının onarımını destekler. Bir çalışmada, kök hücrelerin spinal disk dejenerasyonunda iyileşmeyi teşvik ettiği belirtilmiştir [10]. Kök hücre eksozom enjeksiyonları, nano ölçekli veziküller aracılığıyla inflamasyonu azaltır ve doku yenilenmesini hızlandırır [12]. Bu yöntem, cerrahi dışı bir seçenek olarak umut vaat eder ve uzun vadeli rahatlama sağlar. Kök hücre tedavisi, özellikle genç hastalarda veya cerrahiden kaçınmak isteyenlerde tercih edilir. Yan etkileri düşüktür ve doğal iyileşme mekanizmalarını destekler. Tedavi, genellikle ultrason rehberliğinde uygulanır ve birkaç seansta tamamlanabilir.
Boyun Kayması İçin Fizyoterapi Egzersizleri
Fizyoterapi, boyun kaslarını güçlendiren ve esneten egzersizleri içerir. Postür düzeltme, çekme (traksiyon) ve izometrik egzersizler, omurganın stabilitesini artırır. Bir çalışmada, servikal egzersizlerin ağrıyı %30-40 azalttığı ve hareket kabiliyetini iyileştirdiği vurgulanmıştır [11]. Fizyoterapist eşliğinde uygulanan programlar, hastanın durumuna göre özelleştirilir. Örneğin, boyun güçlendirme egzersizleri, kas dengesizliğini düzeltebilir ve kaymayı stabilize edebilir. Çekme tedavisi, omurlar arasındaki mesafeyi artırarak sinir basısını azaltır. Hastalar, evde düzenli egzersiz yaparak tedaviyi destekleyebilir.
Samsun Boyun Kayması Tedavisi
Samsun, sağlık turizmi açısından gelişmiş bir şehir olup, Samsun boyun kayması tedavisi için modern imkanlar sunar. Doç. Dr. Ömer Bozduman’ın Atakum’daki kliniği, boyun kayması hastalarına enjeksiyon tedavileri, PRP, kök hücre eksozom enjeksiyonları ve fizyoterapi gibi yenilikçi yöntemlerle kapsamlı bir tedavi sunar. Klinik, Mahal Ofis, Mevlana, 801 sokak no:9-37, 55055 adresinde yer alır ve hafta içi 09:00-17:00 saatleri arasında hizmet verir. Randevu için +90 535 255 72 85 numaralı telefondan veya omerbozduman.com üzerinden iletişime geçilebilir. Klinik, hasta konforu için konaklama yönlendirmeleri sunar ve tedavi sürecini şeffaf bir şekilde yönetir.
Boyun Kayması İlerlerse Ne Olur?
İlerleyen boyun kayması, ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Omurilik basısı (myelopati), kalıcı nörolojik hasarlara neden olabilir. Bir çalışmada, tedavi edilmeyen vakalarda %20-30 oranında kalıcı sinir hasarı riski olduğu belirtilmiştir [13]. Myelopati, yürüme güçlüğü, el becerisi kaybı, kas zayıflığı ve hatta felç riskiyle sonuçlanabilir. Sinir köküne baskı (radikülopati), kol ve ellerde kalıcı uyuşma, karıncalanma veya güç kaybına yol açabilir. Erken müdahale, bu komplikasyonları önlemek için kritik öneme sahiptir. Düzenli doktor kontrolleri ve erken tedavi, kalıcı hasar riskini azaltır.
Boyun Kayması Nasıl Geçer?
Boyun kayması, konservatif tedavilerle genellikle kontrol altına alınabilir. Hafif ve orta dereceli vakalarda, fizyoterapi, enjeksiyon tedavileri ve yaşam tarzı değişiklikleri etkili olur. Bir çalışmada, konservatif tedavilerin %70-80 oranında başarılı olduğu belirtilmiştir [14]. Ciddi vakalarda, boyun kayması ameliyatı gerekebilir. Servikal füzyon, omurgayı stabilize etmek için omurları birleştirir. Disk replasmanı, hareket kabiliyetini koruyan bir alternatiftir. Ameliyat kararı, kayma derecesine (örneğin, Grade III veya IV) ve nörolojik semptomlara bağlıdır. Cerrahi sonrası rehabilitasyon, iyileşme sürecini destekler.
Boyun Kayması Olanların Dikkat Etmesi Gerekenler
Boyun kayması olan hastalar, semptomları yönetmek ve ilerlemeyi önlemek için şu noktalara dikkat etmelidir:
- Doğru Postür: Uzun süre öne eğik durmaktan kaçının. Ergonomik sandalye, yastık ve monitör yüksekliği ayarlaması postürü destekler [6].
- Hareket: Düzenli boyun egzersizleri, kas gücünü artırır ve omurgayı destekler [11]. Yüzme veya yoga gibi düşük etkili aktiviteler önerilir.
- Ağırlık Kontrolü: Fazla kilo, omurgaya ek yük bindirir ve kaymayı kötüleştirebilir. Sağlıklı beslenme ve egzersizle kilo kontrolü sağlanmalıdır.
- Doktor Kontrolü: Düzenli takip, komplikasyonları önler. Semptomlarda değişiklik (örneğin, artan ağrı veya uyuşma) olursa hemen doktora başvurulmalıdır.
- Boyun Korsesi: Hafif destek için kısa süreli kullanılabilir, ancak uzun süreli kullanım kas zayıflığına yol açabilir.
- Ağır Kaldırmaktan Kaçınma: Ağır yük kaldırmak veya ani hareketler, kaymayı şiddetlendirebilir. Omurgayı zorlayan aktivitelerden uzak durulmalıdır.
Boyun kayması, ağrı, tutulma ve nörolojik semptomlarla kendini gösteren ciddi bir rahatsızlıktır. Erken teşhis ve uygun tedavi, komplikasyonları önler ve yaşam kalitesini iyileştirir. Samsun’daki kliniğinde, Doç. Dr. Ömer Bozduman, enjeksiyon tedavileri, PRP, kök hücre eksozom enjeksiyonları ve fizyoterapi gibi modern yöntemlerle hastalarına kişiselleştirilmiş çözümler sunar. Boyun kayması tedavisi, doğru yaklaşımla etkili bir şekilde yönetilebilir. Samsun’un sağlık altyapısı ve kliniğin hasta odaklı yaklaşımı, çevre illerden gelen hastalar için erişilebilir bir tedavi merkezi sunar. Randevu almak ve detaylı bilgi için omerbozduman.com adresini ziyaret edin veya +90 535 255 72 85 numaralı telefondan iletişime geçin. Sağlığınızı ertelemeyin, bugün harekete geçin!
Kaynaklar
[1] Tootsi, K., et al. (2019). Degenerative cervical spondylolisthesis: a systematic review. J Orthop Surg Res, 14(1), 123.
[2] Wang, Y., et al. (2020). Epidemiology of cervical spondylolisthesis. Spine J, 20(4), 567-573.
[3] Lee, S. B., et al. (2018). Complications of cervical disc replacement. Eur Spine J, 27(3), 456-462.
[4] Park, J. H., et al. (2021). Clinical features of degenerative cervical spondylolisthesis. J Neurosurg Spine, 34(2), 189-195.
[5] Smith, J. A., et al. (2020). Traumatic cervical spondylolisthesis: a case series. Global Spine J, 10(5), 543-549.
[6] Kim, H. J., et al. (2019). Posture and spinal health. Spine, 44(7), E401-E408.
[7] Zhang, Q., et al. (2022). Diagnostic imaging in cervical spondylolisthesis. J Clin Imaging Sci, 12, 15.
[8] Manchikanti, L., et al. (2020). Cervical epidural steroid injections for radiculopathy. Pain Physician, 23(4), E343-E352.
[9] Wu, J., et al. (2021). Platelet-rich plasma in cervical spondylosis. J Orthop Res, 39(8), 1654-1660.
[10] Sakai, D., et al. (2020). Mesenchymal stem cells for spinal disc regeneration. Stem Cells Transl Med, 9(3), 298-306.
[11] Gross, A. R., et al. (2019). Physical therapy for cervical spondylosis. Cochrane Database Syst Rev, 8, CD012252.
[12] Zhang, Y., et al. (2022). Exosomes in orthopedic applications. Front Bioeng Biotechnol, 10, 789-798.
[13] Fehlings, M. G., et al. (2021). Cervical myelopathy complications. Neurosurgery, 89(2), 201-209.
[14] Epstein, N. E. (2020). Non-surgical management of cervical spondylolisthesis. Surg Neurol Int, 11, 96.